Geschiedenis

Met dank aan Jorik Schut voor het mogen gebruiken van deze historische informatie.

8000 – 4600 v. Ch. Kos was werd al bewoond in de neolitische periode. De ruïnes van de oude hoofdstad Astypalia en een grot bij Aspri Petra stammen uit die tijd. De stad werd later verwoest door Lacedaemonians in de Peloponnesische oorlog. (431–404 voor Chr.)
2900-2100 v. Ch. Bronzen tijdperk.
Het eiland zou eerst gekoloniseerd zijn geweest door het volk met de naam de Karen. Een volk dat zeer waarschijnlijk van ver uit het oosten kwam. Volgens overleveringen had dit volk een godsdienst die vergelijkbaar is met het jodendom.
Koning Triopas leidde zijn volk naar de oostkust van Kos waar zij de stad Tiopo bouwde op de plaats wat we nu Agios Fokas noemen. De troonopvolger van koning Triopas was Meropas, deze gaf het eiland de naam “Meropida”. Legenden verhalen dat het Meropas was die de echte eerste oude stad bouwde, vernoemd naar de prinses Astipalaia. De latere koning Halkonas bouwde de fontein van Vourina.
1100 v. Chr. Het eiland wordt ingenomen door de Doriërs. Een volk dat vanuit het noorden het Griekse vasteland was binnen gevallen. Zij waren het die de Atheense Federatie stichtten. Voornamelijk een verbond om de aanvallen van de Perzen af te slaan. Kos werd een belangrijk kruispunt van mensen en beschavingen en werd steeds belangrijker.
700 v. Chr. Een periode van redelijke rust en welvaart brak aan. De maatschappelijke en culturele ontwikkelingen die zo’n 600 jaar duurde (700 v.Chr. tot ongeveer 100 v.Chr.). Deze periode heeft een enorm grote invloed op de Europese samenleving gehad. De Griekse Oudheid wordt daarom ook gezien als de bakermat van de westerse beschaving. Hoe een cultuur uit zo een ver verleden zo een hoge mate van beschaving kon bereiken, is hoofdzakelijk te verklaren vanuit de manier waarop de samenleving in de Griekse Oudheid functioneerde.
500 v. Chr. Aanvallen van de Perzen. Griekenkland was tot die tijd Perzisch, maar kwam in opstand.
431 – 404 v. Chr. De Peloponesische oorlogen. Door haar strategische ligging raakte Kos ook betrokken bij de strijd tussen Athene en Sparta. In deze periode zal ook de ”oude” hoofdstad van Kos, het slecht verdedigbare Astypalea, sterk hebben geleden.
360 v. Chr. Men begon met de bouw van de huidige hoofdstad Kos-stad. Het kwam tot grote bloei. Nadat het verval zich al had ingezet werd de stad verwoest in het jaar 600 n.Chr. toen de stad door een grote aardbeving werd getroffen.
336 v. Chr. Alexander de Grote sloot een verbond met Kos. Het eiland kreeg in de loop van de geschiedenis verschillende namen. Thucydides en Strabo noemden het Kos Meropis, Pliny Nymphaea, en Stephanos van Byzantium Karis. In de Middeleeuwen stond het bekend als Lango, waarschijnlijk door zijn lengte. Later vindt men namen als Stanchio of in het Turks Istanköy.

Een andere bevolkingsgroep die men niet buiten beschouwing kan laten waren de Joden. Misschien niet vanwege hun grote aantal dan wel meer in economische zin. Na de dood van Alexander de Grote kwam het eiland in handen van zijn opvolgers de Ptolemeërs. Het moet in deze tijd zijn geweest dat Kos ook één van de belangrijkste Joodse centra werd.

De kronieken vermelden, dat onder Alexander de Grote en de Egyptenaren (vanaf 336 v. Chr.) de stad Kos zich ontwikkelde tot één van de belangrijkste Joodse centra in de Aegeïsche zee. Dit valt op te maken uit het feit dat Mithridates (120 tot 63 koning van Syrië ) naar Kos werd gezonden in opdracht van Cleopatra om het daar opgeslagen goud op te halen en als beloning de Joden 800 talents te geven. We kunnen aannemen dat al in die tijd de Joden bekend stonden als goede bankiers. Zij bewaarden de inkomsten van de tempels van Cleopatra, zoals verder wordt vermeld.
600 – 30 v. Chr. Onder de Egyptische Ptolemeërs, de opvolgers van Alexander the Grote, kende Kos een florerende cultuur dat de Hellenistische periode wordt genoemd. Ptolemy II Philadelphos werd op het eiland geboren in 309. Cleopatra wordt toegeschreven dat zij het eiland gebruikte om daar enkele van haar schatten op te slaan. Cleopatra zou zelf Kos hebben bezocht om met haar financiers te overleggen.
130 v. Chr. Kos ging over in Romeinse handen totdat het deel uitmaakte van de nieuwe provincie Asia.
41 v. Chr. Cleopatra ontmoette Marcus Antonius in Tarsus (Route Cleopatra).
600 na Chr. Een grote aarbeving trof Kos.
5 – 6 eeuw. In de Byzantijnse periode was Kos de zetel van een bisschop en verschillende basilieken werden gebouwd. Kos kende weer een grote bloeiperiode, maar werd verschillende malen aangevallen door piraten. (9e eeuw)
11 eeuw. Het waren de Saracenen die in verschillende overvallen Kos plunderden.
1302 Kos werd onderdeel van het protectoraat van Venetië.
1304 In de strijd tussen Venetië en Genua ging Kos over in de handen van de Genuase familie Zaccaria. Waarschijnlijk wordt hier bedoeld Benedetto Zaccaria 1235-1307, admiraal van de Genuase vloot. Maar ook rijk geworden door het monopolie in aluin en mastiek.
1314 – 1522 De Johannieten (kruisridders) sloten een verbond met Venetië en namen eerst Rhodos in (1309) en later Kos.
1481 Hevige aardbeving waarbij veel werd verwoest.
1502 Joden verbannen naar Nice. Onder de heerschappij van de Johannieten werden de Joden verbannen in 1502 en naar Nice gedeporteerd in opdracht van de grootmeester Pierre d’Aubusson. Het is niet zeker dat na de iname van Rhodos en Kos door de Turken, de Joden weer onmiddellijk terug kwamen in 1522, maar aan te nemen is uit verschillende documenten op Kos dat dit wel heeft plaatsgevonden. Ook uit belastingenstukken is bekend dat de Joden op Kos afhankelijk werden van die van Rhodos. In 1685 wordt vanaf Kos belasting betaald door 18 personen die worden genoemd in de documenten. Uit de grote van het bedrag, dat wordt betaald tot 1870, kan worden opgemaakt dat de gemeenschap niet zo groot was op Kos en dat ze geen eigen rabbijn hadden op Kos, maar wel op Rhodos.

Er waren twee Joodse kerkhoven op Kos. Eén erg oude, gelegen op Kaap Sable (nu Cape Skandari) en één meer in het binnenland bij Platani. De oudste gevonden graftombe daar dateert van 1715. In 1901 is er een inventarisatie gemaakt van de gevonden familienamen: Romano, Capelluto, Angel, Tarica, Gabaï, Couriel, Benveniste, Coenca, Alhadef, Mir, Pisante, Habib, Abzaradel, Franco, Finz, Ergas.
De meest prominente families waren die van de Tarica, Alhadef en Franco. Deze laatste familie hield zich voornamelijk bezig met de export van rozijnen en had contacten met verschillende handelscentra. Later kwamen vele Joodse handelsmensen van Tessaloniki elk jaar naar de markt van Kos om producten van het eiland in te kopen.In 1850 woonden er 40 Joodse families op Kos, in 1872 nog 25 families en in 1901 nog maar 10 families, waarvan sommige niet van Kos. De Joden van Kos waren meertalig; ze spraken Grieks, Turks en een Joods Spaans dialect.

1522 – 1912 Na de val van de hoofdstad van de Johannieten Rhodos namen de Turken ook Kos in.
1747 Bouw van de eerste Joodse synagoge door een rabbijn uit de Tarica familie. Verwoest door de aardbeving van 1933.
1933 Hevige aardbeving op Kos waarbij veel werd verwoest.
1912 – 1943 Kos viel ten prooi aan de expansiedrift van de Italianen.
1943 Op 19 september tot 3 oktober nam de Engelsen het roer over onder commando van Kees van Vliet, zoon van Nederlandse ouders.
1943 Op 3 oktober bezetten de Duitsers het eiland.

Kos, het kleine Kefalonia van de Egeïsche Zee

Op 3 oktober 1943 om 4 uur landden Duitse troepen onder bevel van generaal Muller en bestaande uit de 22ste infanteriedivisie, gelegerd op Kreta, en andere onderdelen gelegerd op de eilanden der Cycladen en in Athene, op drie verschillende locaties op het eiland Kos, dat verdedigd werd door ongeveer 4.000 Italianen en iets minder dan 2.000 Engelsen. Niemand had de landing verwacht en in zeer korte tijd slaagden de Duitse troepen erin zowel de Italiaanse verdedigingswerken als de Engelse troepen te overmeesteren. De gebrekkige samenwerking tussen Engelsen en Italianen, de gebrekkige bescherming in de lucht van de zijde van de RAF, en het ontbreken van luchtafweergeschut en van transportmiddelen waren de belangrijkste oorzaken van deze zeer snelle nederlaag. De dag erna, 4 oktober, was het eiland vrijwel geheel in Duitse handen. De Italiaanse strijdkrachten boden op enkele plaatsen nog krachtig weerstand, zoals bij Cefalo, maar dit werd een zeer zware onderneming. De 62ste batterij in de omgeving van het vliegveld van Antimachia, onder bevel van kapitein Camillo Nasca, hees bij het verschijnen van de Duitse troepen het nazi-vaandel, waarmee zij zich aan laatstgenoemden overgaven. Nasca beval vervolgens zijn militairen het vuur te openen op de anglo-italiaanse linies. Zijn ondergeschikten weigerden dit echter en zetten samen met tweede luitenant Pierre Raymond de achtervolging in en openden het vuur. Dit afschuwelijke verraad droeg opmerkelijkerwijs bij tot het tactische succes van de Duitsers. Op Kos werden 1.388 Engelsen en 3.145 Italianen gevangengenomen. Op de basis werd op geheim bevel van de OKW van 21 september besloten tot de liquidatie van de Italiaanse officieren, die zich hadden afgescheiden, in de buurt van een kazerne te Linopoti. In de daaropvolgende dagen, tussen 4 en 7 oktober, werden deze weerloze mannen in kleine groepjes de poort uitgeleid en in koelen bloede door de Duitsers vermoord. Berichten over de slachting sijpelden reeds de eerste weken door, maar pas in februari van het jaar 1945 werden de stoffelijke resten in een aantal graven ontdekt door luitenant Aiello, een collaborerende Italiaanse officier. Men gaat ervan uit dat de lichamen van de andere 36 officieren in andere graven liggen die nog niet zijn gelokaliseerd. Deze slachtpartij is, in tegenstelling tot die welke te Cefalonia plaatsvond, onbekend bij het grote publiek evenals de andere gebeurtenissen tijdens het verzet in de Dodecanesos.
Bron: www.dodecaneso.org

Speciale dank aan Jeannette Cramwinckel voor de vertaling van dit artikel over de Duitse bezetting vanuit het Italiaans.

[nggallery id=47]

1945 Op 8 mei tekenden de Duitsers de overgave aan de Britten op het eiland Symi.
1947 1 april dragen de Britten het gezag over aan de Griekse autoriteiten. (getekend op het eiland Symi)
1948 8 mei wordt de gehele Dodecanesos overgedragen aan Griekenland. (Convenant van Symi)

De Griekse mythologie en Kos

Hercules in Kos

Net terug van Troje met zijn vrienden, met 6 schepen volbeladen met schatten kwam Hercules in een verschrikkelijke storm terecht, opgeroepen door Hera. Zij was van plan zijn naam op aarde uit te wissen. Vijf van de zes schepen vergingen en alleen Hercules en enkele vrienden wisten het land te bereiken, dat nu bekend staat als Kaap Gourniatis (ongeveer 4km van Kardamena).

Hier ontmoette hij een jonge schaapsherder met de naam Antagoras. Hercules gebood hem een schaap te geven, maar de sterke jongeling Antagoras weigerde en liet zich niet intimideren. In een vlaag van woede vloog Hercules hem aan, hetgeen een lange worsteling tot gevold had, waar niemand de overhand kreeg. Antagoras’ vrienden schoten hem te hulp net zoals de vrienden van Hercules.

Eindelijk kon Hercules ontsnappen en zocht bescherming van het huis van een vrouw uit Thracië (De Thraciërs waren partij bij Troje). Zij gaf hem andere kleding en hij vluchtte weer de bergen in. Zijn vrienden deden hetzelfde en kwamen aan bij een stadje met de naam Phixioton vlakbij Pyli. De inwoners herkenden hem en gaven hem gastvrijheid hoewel dit tegen de zin was van de mensen uit Antimachidon. Zij beschouwden hen na het voorval met de schaapsherder als ongewenst. Om de verkeerde houding van de mensen van Antimachidon recht te zetten benoemden de mensen van Phixioton Hercules tot hun koning. Hierop verklaarde de mensen van Antimachidon de oorlog tegen Phixioton, omdat de echte koning Koning Eurypylus was, zoon van Poseidon, de god van de zee.

Omdat beiden zonen van goden waren en dus zelf halfgod, waren ze aan elkaar gewaagd. Uiteindelijk lukt het Hercules toch om koning Eurypylus te doden. De mensen van Antimachidon riepen nu Halkonas als hun nieuwe koning uit en hij beëindigde de oorlog door de hand van zijn zuster Halkiopi, aan Hercules te schenken. Halkiopi werd moeder van Thessalos, de toekomstige koning van Kos en Nisyros.

Download hier de geromantiseerde geschiedenis van Kos:
Herfst, de vergeten geschiedenis van Kos
Dit verhaal is geschreven en voor deze site ter beschikking gesteld door Jorik Schut.
(169 pagina’s als word-document – 697kb)